CHP Genel Başkan Yardımcısı Lale Karabıyık, TBMM Genel Kurulu’nda; “2013’ten bu yana kişi başı milli gelir 12 bin 500 dolardan 9 bin küsur dolara düştü, özellikle başkanlık sisteminin ardından alt üst olan bir milli gelir 2007 seviyesinin de altına düştü. Meğer büyük vaatler vermişsiniz.” Düşmeye devam ettiğini hep birlikte görüyoruz. Cumhurbaşkanlığı rejimi ekonomiyi 50 yıl geriye götürdü” dedi.
2023 Merkezi Yönetim Bütçe Yasa Tasarısı TBMM Genel Kurulu’nda görüşülüyor. Teklif üzerine konuşan CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Bursa Milletvekili Lale Karabıyık, hükümetin bütçesini eleştirerek, şunları söyledi:
“Evet, bütçe konusunda Plan ve Bütçe Komisyonu ile görüşmelerimiz oldu ve ilk bütçe getirildiğinde onu tanımlarken ‘Yatırım, üretim ve istihdam bütçesi’ dediğinizi gördük. aslında 24 paketimiz var hiçbirinden bir şey çıkmadı.Üretim bütçesi değil üretim bütçesiydi.Aslında yıllardır bir şey görmemiştik.Yatırım bütçesi miydi? ÖTV, KDV yani dolaylı vergiler.Aslında Türkiye’de vergi adaleti yok maalesef hep söylüyoruz lira faize gidecek revize revize revize revize diye ortada değişmezse bu âdettir .
Sürekli büyümenin gururunu yaşıyor, ‘Krizlere rağmen dünyanın en iyi ülkeleri arasındayız’ diyorsunuz. Bakın büyüme cari açıkla, borçla olur, sürdürülebilir mi? Değil. Son on iki yıldır ‘Türkiye orta gelir tuzağına takıldı, sıkıştı’ diyoruz. Keşke orta gelir tuzağında kalsaydık ama maalesef artık yoksulluk tuzağındayız pahalı milletvekilleri. 2013’ten bu yana kişi başına milli gelir 12.500 dolardan 9.000 küsur dolara düştü; Hele başkanlık sisteminden sonra alt üst olan bir milli gelir, büyük vaatler vermenize rağmen 2007’nin altına düştü. Doğal olarak şu an daha da gerilemeye devam ettiğini hep görüyoruz.
“CUMHURBAŞKANLIĞI REJİMİ EKONOMİYİ 50 YIL GERİ ALIR”
Cumhurbaşkanlığı rejimi ekonomiyi 50 yıl geriye götürdü. Hangi bilgilere atıfta bulunuyorum? Aslında bir ülkenin dünya ekonomisindeki yeri, o ülkenin yarattığı katma değerin ne kadar olduğu ve dünya katma değerinin oranına göre yorumlanabilmektedir. Bu açıdan Türkiye’nin yarattığı katma değer dünyadaki katma değerin yüzde 0,86’sı oldu. Ne zaman? 2012’de 1,24’tü ama Cumhurbaşkanlığı sisteminden sonra alt üst oldu, dünya katma değeri içindeki payımız 2021’de 0,84’e, yani 1980’lerin altına düştü; 2022 beklentiniz bu yıl sonu beklentiniz 0.67 yani elli yıl geriye gitti o yüzden diyoruz.
Günü kurtaracak operasyonlarınız var. Merkez Bankası rezervleriniz eksi 45, eksi 50’lerde; 128 milyar dolar ayırdık ki bu hem dış borç riskini hem de Türkiye’ye olan güveni azaltıyor. 3-5 milyar doları takas ediyorsunuz, burada biraz dengelemeye çalışıyorsunuz, bunu rezervlerden gösteriyorsunuz. Çok değerli bir dış borç buluyorsunuz ama bir istikrar programınız yok, dolayısıyla bu kısır döngüden nasıl çıkacağınızı hesaplamıyorsunuz.
“EKONOMİYİ YÖNETMEK OLARAK GÜNÜN KURTARILDIĞINI GÖRÜYORSUNUZ”
Ah bir de nereden geldiği belli olmayan ve hesabını elinizden alamayacağınız bazı para girişleri var; hep soruyoruz cevap alamıyoruz; soruyoruz, kızıyorsun; bunun da bir açıklaması yok. İşte üzücü olan da şu, komik mi demeliydim, hüzünlü mü demeliydim bilmiyorum ama ekonomiyi yönetmek gibi gün kazandıran süreçleri görüyorsunuz ki bu benim için en acı olanı. Enflasyonda bazı gerçekler var. TÜİK, TÜFE’yi yüzde 85,5 olarak açıkladı ancak vatandaşlarımız,
Gerçek geçim endeksi yüzde 90’ın üzerinde ve bunu geç gelir artışlarına, artışlarına ve fiyat artışlarına yansıttığınız için yoksulluk hep artıyor. Şunu da belirtelim, ‘büyüme’ dediğiniz büyümeden refahtan pay vermediğiniz için gelir dağılımındaki bozulma hep doğal bir artışla devam ediyor. Fiyatlara ve maaşlara baktığım zaman fiyatların ve maaşların milli gelir içindeki payında dramatik bir düşüş var, pahalı milletvekilleri. Milli gelirden aldığı payın yüzde 26 düşmesi gelir dağılımındaki bozulmanın değerli bir göstergesi. Cari açık artık sürdürülebilir değil diyorsunuz. Bakın, sizin hiç ithal ikame programınız olmadı. İthal etmezseniz üretim bitmez ve bu yıl yaklaşık 50 milyar dolar cari açık beklentisi var, ayrıca 185 milyar dolar kısa vadeli dış borç var ki bunun da bir yıl içinde ödenmesi gerekiyor. yıl ve gerçek bir risk teşkil ediyor; Bunu da hesaba katalım. Madem çok başarılısın neden dünyanın en yüksek faizini ödüyorsun diye soruyorlar. Kenara yakın borçlanmanız gerekiyor ve CDS’ler, iflas primi yani risk primi 600’leri geçti.
“YANLIŞ FİNANS YÖNETİMİNE KARŞIYIZ”
Bütçeye bakarak diyorum ki bu açıkların, bütçe açıklarının sebepleri ve genel sebepleri nelerdir? Bakın 994 küsur milyar liralık muafiyet var, KDV, ÖTV, kur korumalı mevduatla ilgili aslında Hazine’nin 7 aylık süreçte 85 milyarın üzerinde yükü var, Merkez’in yükünü saymıyorum bile. Banka. Peki, bu bütçe açıkları başka nereden geldi? Kamu özel işbirliği projeleri var, şehir hastaneleri, otoyollar, köprüler… Hep ‘CHP bu yatırımlara karşı’ diyorsunuz. Algı yönetiminize karşı ısrarcıyız: Yanlış finansman yöntemi olduğu için karşıyız. İşte yanlış finansman yönteminin sonuçları 2022’de 23.65 milyar lira olan bu yük bugün 53.75 milyar liraya çıkarak bütçe açıklarının sebebidir. Başka? Örneğin KİT’lerin kayıpları var. Malum BOTAŞ, Devlet Demiryolları, Toprak Mahsulleri Ofisi, Çaykur, PTT gibi Varlık Fonuna devredildiler; Onlar da ayakta dursun diye hazineden 360 milyar lira çıkıyor. Artık bunlara ‘görev zararı’ demiyorsunuz, daha güzel bir tanımınız var, ‘borç vermeyin’ diyorsunuz ve işi kapatıyorsunuz.”
